Σχεδόν το 1/3 του ενήλικου πληθυσμού θα εμφανίσει κατά τη διάρκεια της ζωής του διαταραχή του ύπνου, για την οποία λιγότεροι από τους μισούς θα αναζητήσουν βοήθεια. Η αϋπνία αποτελεί τη συνηθέστερα αναφερόμενη διαταραχή του ύπνου και ακολουθεί η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι πρωτοπαθή ή ν’ αποτελούν επιμέρους εκδήλωση μιας άλλης σωματικής ή ψυχικής διαταραχής. Ας σημειωθεί ότι η ύπαρξη χρόνιων προβλημάτων ύπνου έχει συσχετισθεί με τη συχνότερη εμφάνιση ψυχιατρικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αλκοολισμό και κατάχρηση ουσιών, αλλά και διαφόρων σωματικών νόσων. Επίσης, ο διαταραγμένος ύπνος συχνά μπορεί ν’ αποτελεί τε το πλέον πρώιμο πρόδρομο σύμπτωμα, είτε σημείο επιδείνωσης αρκετών σωματικών και ψυχικών παθήσεων. Εντούτοις, οι διαταραχές του ύπνου συχνά υποτιμούνται ή διαγιγνώσκονται και ως εκ τούτου δεν αντιμετωπίζονται θεραπευτικά.
Οι διαταραχές του ύπνου επιδρούν σημαντικά στη γενική κατάσταση της υγείας και στην ποιότ ητα ζωής των ασθενών και μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες τόσο σε ατομικό(π.χ θανατηφόρα ατυχήματα λόγω υπνηλίας), όσο και σε κοινωνικό επίπεδο (π.χ.υψηλό κόστος λόγω απουσιών από την εργασία). Ως αϋπνία ορίζεται η δυσκολία του ατόμου να κοιμηθεί ή να συντηρήσει τον ύπνο του, καθώς επίσης και η κακή ποιότητα του. Όσοι πάσχουν από αϋπνία παραπονούνται είτε για καθυστερημένη επέλευση του ύπνου είτε για δυσκολία συντήρησής του κατά τη διάρκεια της νύχτας ή τέλος για πρώιμη πρωινή αφύπνιση.Στις περιπτώσεις αυτές η ποσότητα του ύπνου είναι μειωμένη,αλλά και η ποιότητα του δεν είναι ικανοποιητική. Επίσης ο ασθενής υπεραπασχολείται με το πρόβλημα του ύπνου και εκφράζει υπερβολικούς φόβους για την αϋπνία,στη λειτουργικότητα του και στην υγεία του. Απαραίτητη προϋπόθεση για να τεθεί η διάγνωση της αϋπνίας είναι τα συμπτώματα αυτά να υπάρχουν τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα επί ένα μήνα.
Η αϋπνία διακρίνεται σε πρωτοπαθή και σε δευτεροπαθή.Στην πρωτοπαθή αϋπνία,το κύριο σύμπτωμα είναι η παρουσία αϋπνίας σε συνδυασμό με μειωμένη λειτουργικότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας, χωρίς να συνυπάρχει άλλη εμφανής σωματική ή ψυχική διαταραχή. Η δευτεροπαθής αϋπνία είναι η συχνότερη μορφή αϋπνίας και αποτελεί σύμπτωμα πολλών ψυχιατρικών και σωματικών παθήσεων,είναι αποτέλεσμα της χορήγησης ή και της διακοπής φαρμάκων ή άλλων ουσιών και τέλος είναι αποτέλεσμα περιβαλλοντικών επιδράσεων. Η θεραπευτική αντιμετώπιση της αϋπνίας συνίσταται καταρχήν στην αντιμετώπιση της υποκείμενης πρωτογενούς διαταραχής, εφόσον υπάρχει. Κατά δεύτερον εφαρμόζονται μέτρα υγιεινής του ύπνου,χορηγείται φαρμακευτική αγωγή για περιορισμένο χρονικό διάστημα και τέλος χρησιμοποιούνται ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι. Πρωταρχικής σημασίας των μέτρων υγιεινής που ευοδώνουν τον ύπνο.
· Έγερση και κατάκλιση την ίδια ώρα κάθε μέρα.
· Αποφυγή των σύντομων ύπνων κατά τη διάρκεια της ημέρας.
· Διακοπή χρήσης φαρμάκων και ουσιών που δρουν διεγερτικά στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
· Προγραμματισμένη σωματική άσκηση μέσα στην ημέρα.
· Χαλαρές και ευχάριστες δραστηριότητες κατά τις απογευματινές ώρες.
· Αποφυγή μεγάλων νυχτερινών γευμάτων.
· Μέριμνα για άνετες συνθήκες ύπνου.
Σδραβικλή Ελένη (Ειδικευόμενη Ψυχίατρος)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου